Archeologisch onderzoek: publicaties
1. Stedelijk Informatiecentrum Archeologie en Monumentenzorg - SIAM
De dienst archeologie publiceert sinds 2006 de resultaten van haar onderzoeken onder de naam ‘Rapporten van het Stedelijk Informatiecentrum Archeologie en Monumentenzorg’, kortweg SIAM.
Het gaat zowel over opgravingen als over uitgewerkte materiaalstudie.
De SIAM-rapporten behandelen telkens één onderwerp per uitgave, met uitzondering van de jaaroverzichten waarin de opgravingsresultaten van twee jaar gebundeld zijn. Deze kan u hieronder downloaden.
2. Folders en brochures
De digitale publicaties vindt u hieronder. Wenst u de gedrukte versie? Dan kan u deze opvragen door te mailen naar archeologie@antwerpen.be.
Kipdorp een brug naar het verleden
Onder de Leien zijn de muurresten van de Spaanse omwalling uit de 16de eeuw nog goed bewaard. Bij de aanleg van de Noorderlijn komen ze opnieuw aan het licht. Enkele delen van de omwalling moeten plaats maken voor de nieuwe tramlijn, maar de restanten van de Kipdorpbrug- en het bastion zullen een onderdeel uitmaken van het Operaplein en permanent zichtbaar blijven als openluchtsite.
DownloadenHet verhaal van de Antwerpse Burcht
Sinds 2010 geniet de Antwerpse burchtzone bescherming als archeologisch monument. In deze publicatie ontdekt u de zone 'door de ogen van archeologen'. De burcht en burchtzone is een ware schatkamer voor archeologen door haar cultuurhistorische rijkdom. Opgravingen in de burchtzone brachten zelfs sporen en vondsten aan het licht die nog ouder zijn dan de burcht zelf. Ontdek de zone 'door de ogen van archeologen' dankzij de drieluik 'Het verhaal van de Antwerpse burcht'. De publicatie telt zes geïllustreerde pagina's.
DownloadenSpaanse omwalling in zicht
De drieluik 'Spaanse omwalling in zicht' biedt een kennismaking met de Antwerpse stadsversterking uit de Gouden Eeuw. In de zestiende eeuw was Antwerpen de grootste stad van de Nederlanden. Het was een welvarende handelsstad waarin veel buitenlandse kooplieden zich thuis voelden en handel dreven met de Antwerpenaren. De stad werd echter bedreigd door opstandige provincies uit het noorden. Daarom liet Keizer Karel tussen 1542 en 1553 een nieuwe stadsomwalling bouwen. Het resultaat was een majestueuze versterking met negen bastions (vijfhoekige uitsprongen), acht fronten (rechte stukken muur), vijf renaissancepoorten met bruggen over de gracht en een buitengrachtmuur. Ontdek de Spaanse omwalling in de drieluik 'Spaanse omwalling in zicht'.
DownloadenErfgoed in gevaar
Naar aanleiding van Erfgoeddag 2005 organiseerde de dienst archeologie een tentoonstelling over de conservatie en restauratie van archaeologica onder de titel 'Erfgoed in gevaar'. Daar hoorde ook een infobrochure bij. In de brochure worden enkele problemen geschetst die voorkomen bij het bewaren van opgegraven objecten in glas, keramiek, metaal, leer en textiel.
DownloadenOnder de Leien
De herinrichting van het zuidelijke deel van de Antwerpse leien vormde voor de stedelijke dienst archeologie het moment bij uitstek om op zoek te gaan naar restanten van de zestiende-eeuwse stadsomwalling. Het archeologisch onderzoek resulteerde in een verhelderende kijk op de verschillende onderdelen van de zestiende-eeuwse stadsomwalling. De belangrijkste gegevens werden samengebracht in een infofolder. De publicatie telt zes geïllustreerde pagina's.
DownloadenOver naar familie
In deze publicatie worden kort de 'partnerwetenschappen' van de archeologie toegelicht. Archeologen doen immers dikwijls een beroep op wetenschappers uit andere disciplines. Archeologen doen meer en meer een beroep op wetenschappers uit andere disciplines, zoals de bouwkunde, chemie, sociologie, enzovoort. De drieluik 'Over naar familie' belicht de belangrijkste partners voor interdisciplinair onderzoek naar het verleden. De publicatie telt zes geïllustreerde pagina's.
DownloadenDe laatste reis
De publicatie 'De laatste reis' geeft een beknopt overzicht van meer dan tweeduizend jaar begraven in het Antwerpse. Aan de hand van archeologische gegevens uit verschillende opgravingssites op het grondgebied van de stad Antwerpen wordt het begrafenisritueel in de kijker geplaatst. Niet alleen de doden, maar ook de houding van de levenden tegenover de dood komt daarbij aan bod. De brochure telt zes geïllustreerde pagina's.
DownloadenDe Scheldeforten
De Schelde is vanouds de levensader van Antwerpen en haar rechtstreekse poort naar de zee. In de 16de eeuw brak een strijd uit om de controle van de rivier tussen het Spaanse gezag en de stadsbewoners. Langsheen de Schelde werden forten en versterkingen aangelegd om de stad tegen vijandige aanvallen te beschermen. Wie de forten in handen had, controleerde de stad en de stroom.
Downloaden3. Archeologie in Antwerpen - Een chronologische bibliografie
In het kader van ‘Antwerpen Boekenstad’ in 2004 werd een project opgezet rond Antwerpse erfgoedbibliotheken onder de titel ‘Boeken om naar te kijken’. De afdeling archeologie van de stad Antwerpen heeft daarop ingespeeld met deze publicatie.
Het is een exhaustief overzicht van alle publicaties die rechtstreeks voortvloeiden uit het modern stadsarcheologisch onderzoek in Antwerpen tussen 1973 en 2004.
Bestel uw exemplaar via archeologie@antwerpen.be.
'Archeologie in Antwerpen'
informeert over het archeologische erfgoed van de stad Antwerpen en over het onderzoek en het beheer van dit patrimonium.De voorraad boekjes is helaas uitgeput, maar de publicatie kan geraadpleegd worden bij de stedelijke dienst archeologie. Een afspraak maken kan op tel. 03 338 23 23. De publicatie telt 48 pagina's en is geïllustreerd.
'Archeologie in Antwerpen, een chronologische bibliografie'
In 2004 publiceerde de dienst archeologie nar aanleiding van 'Antwerpen Wereldboekenstad 2004' een overzicht van alle publicaties die de voorbije dertig jaar verschenen.Het gaat om een chronologisch overzicht van publicaties over / naar aanleiding van al het onderzoek van de stedelijke afdeling archeologie. De publicatie telt 51 pagina's.
'In goeie aarde'
In 2005 werd een archeologische overzichtstentoonstelling samengesteld naar aanleiding van 850 jaar Ekeren. De publicatie 'In goeie aarde' beschrijft de belangrijkste mijlpalen. Uit archeologisch onderzoek blijkt dat het grondgebied van het huidige district Ekeren al in de steentijd bewoond was. Ook uit de metaaltijden, de Gallo-Romeinse periode en de middeleeuwen kwamen sporen aan het licht. De publicatie telt veertig geïllustreerde pagina's.
U kan de brochure opvragen via de dienst archeologie. De kostprijs van de publicatie bedraagt 6 euro + 1 euro verpakkings- en verzendingskosten.
'Majolica en glas'
Naar aanleiding van het colloquium over 'Majolica en glas' publiceerde stad Antwerpen een lijvige brochure met een samenvatting van alle lezingen, posters en meer. In de zestiende eeuw speelde Antwerpen een cruciale rol bij de verspreiding van nieuwe technologieën, zowel in de Nederlanden als ver daarbuiten. Dat was bijvoorbeeld ook het geval met de technologie voor de fabricatie van luxueus tafelgoed in majolica of glas. De dienst archeologie van stad Antwerpen organiseerde hier een internationaal colloquium over en publiceerde het boek 'Majolica en glas'.
De artikels werden ook in het Engels en het Frans vertaald.
De publicatie bevat 494 geïllustreerde pagina's en kost 49,50 euro + 5,00 euro verpakkings- en verzendingskosten. ISBN 90-802915-6-0. U kan het boek bestellen via de dienst archeologie. Majolica is geschilderde keramiek op basis van gebrande rode of witte klei.
'Voorwerpen vertellen verhalen’
Hier komen wetenschap en fictie elkaar tegen om archeologische voorwerpen nieuw leven in te blazen. De brochure vertelt het verhaal van twaalf voorwerpen met een zeer verscheiden achtergrond. Het verhaal is telkens gebaseerd op de archeologische context waarin het object aangetroffen werd. 'Droge' wetenschappelijke gegevens worden vertaald naar een levendige beschrijving binnen een concrete omgeving, zodat deze voor iedereen aantrekkelijk en verstaanbaar zijn. De publicatie bestaat uit 31 geïllustreerde pagina's en draagt het ISBN-nummer 90-802915-5-2. U kan de brochure bestellen bij de dienst archeologie voor 4,90 euro + 1,00 euro verpakkings- en verzendingskosten.