De stad werkt aan een plan dat laat zien hoe de stad er in de toekomst kan uitzien. Waar kunnen alle Antwerpenaren wonen, werken en hun vrije tijd doorbrengen? Waar is er plaats voor groen en water? Waar is er ruimte om te ondernemen?

Op 25 september 2023 stelde de gemeenteraad het ontwerp van het Strategisch Ruimteplan Antwerpen voorlopig vast. Het openbaar onderzoek over het Strategisch Ruimteplan Antwerpen en het bijhorende milieueffectenrapport liep van 16 oktober 2023 tot en met 14 januari 2024.

Download de documenten hier:

Wat betekent de toekomstvisie van het strategisch ruimteplan voor jouw district?

Het voorontwerp van het Strategisch Ruimteplan Antwerpen werd goedgekeurd door het college op 10 maart 2023. Download hier de digitale versie.

Op woensdag 23 februari om 19.30 uur was je welkom op de online infosessie over de opmaak van het Strategisch Ruimteplan Antwerpen.

Van 14 februari 2022 tot en met 14 april 2022 loopt de terinzagelegging van de concept- en kennisgevingsnota. Dat betekent dat je beide documenten kan inkijken en erop kan reageren in een periode van 60 dagen. Na deze periode worden alle reacties onderzocht en behandeld. 

In januari 2022 keurt het college van burgemeester en schepenen de concept- en kennisgevingsnota van het Strategisch Ruimteplan Antwerpen goed. Dit is het startschot voor de opmaak van het eigenlijke SRA.

De stad Antwerpen koos het multidisciplinair team BUUR Part of Sweco, bijgestaan door Rebelgroup Advisory Belgium, Kenter, DLA Piper en Shaved Monkey als geschikt consortium voor de ontwikkeling van het Strategisch Ruimteplan Antwerpen, kortweg SRA genoemd.

De stad zocht een team met expertise in ruimtelijke planning, milieu, klimaat en communicatie/participatie, aangevuld met juridische kennis. Het team werd geselecteerd aan de hand van een Europese openbare aanbesteding en gaat nu van start. Het doel is om eind 2023 een uitgewerkt plan klaar te hebben. Wat al vast staat, zijn de drie grote pijlers van het SRA: levendige woonstad, slimme netwerkstad en veerkrachtig landschap.

Het slotdebat op dinsdag 5 juni 2018 is een mijlpaal voor de vernieuwing van het ruimtelijk structuurplan Antwerpen. Na alle stadsdebatten over verschillende thema’s en tal van onderzoeken ronden we het onderzoeksproces af met dit slotdebat, tevens de voorstelling van de inspiratienota 'Ruimte geven aan de stad van morgen'.

De inspiratienota ‘Ruimte geven aan de stad van morgen’, goedgekeurd door het college in mei 2018, omvat de speerpunten voor een globale ruimtelijke toekomstvisie voor Antwerpen met een tijdshorizon tot 2050. Ze synthetiseert de onderzoeksfase die van 2016 tot 2018 liep en vormt de basis voor het nieuwe Strategisch Ruimteplan Antwerpen (SRA) dat vanaf 2019 wordt uitgewerkt.

De nota is opgebouwd volgens drie generieke thema’s die antwoord geven op verschillende uitdagingen waar de stad in de toekomst voorstaat: levendige woonstad, slimme netwerkstad en veerkrachtig landschap.

Download hier de digitale versie, zowel van de samenvattende brochure als van de uitgebreide versie. De brochure kan u zowel in het Nederlands als in het Engels downloaden.

Op 19 april 2018 vond het stadsdebat over stadsvernieuwing in de 20ste eeuwse gordel plaats. Ontdek de resultaten en het verslag hier.

Op 20 februari 2018 organiseerde de stad het stadsdebat 'Cultuur in de stad van morgen'' in zaal 9Beaufort in het MAS in Antwerpen.

Op 5 december 2017 organiseerde de stad het stadsdebat 'Erfgoed in beweging?' in het indrukwekkende AMUZ in Antwerpen.

Op 24 november 2017 stelde Christian Rapp zijn beleidsnota '2016-2020 Atypische stadsbouwmeester' voor. Hierin legt hij zijn prioriteiten voor het ruimtelijk beleid van de stad vast.

 

Op 26 oktober 2017 organiseerde de stad Antwerpen het stadsdebat 'Bouwstenen in de 20ste-eeuwse gordel' in Extra City Kunsthal in Berchem.

Het stadsdebat 'Samenwerken aan een groenere stad' vond plaats in de concertzaal van het Oude Badhuis in Antwerpen. De centrale vraag was: hoe werken we samen aan een groenere stad, waar voldoende ruimte is voor water en toegankelijk groen?

Hoe kunnen we wonen en handel met elkaar verweven? Daarover ging dit stadsdebat, dat heel wat betrokkenen en vakkundigen uit verschillende sectoren samen aan tafel bracht.

Met dit stadsdebat wil de stadsregionale samenwerking de blik verder verruimen en ook andere thema’s detecteren waarvoor een gemeenschappelijke aanpak nodig is.

Op 30 mei 2017 vond het tweede stadsdebat voor het onderzoek 'metabolisme van Antwerpen' plaats. Het debat vond plaats in Het Steen en twee onderwerpen kwamen aan bod: streetcanyons en bouwmaterialen.

Dit stadsdebat vertrok vanuit het reeds lopende onderzoek Labo XX_Werk en vanuit het pilootproject Lageweg en ging voornamelijk over ruimte voor bedrijvigheid.

Op 14 februari 2017 organiseerde de stad Antwerpen het stadsdebat ‘Betaalbaar wonen’ in de Plein Publiek op het middenplein van de Fierensblokken in Antwerpen.

Tijdens het stadsdebat ‘Levendige wijken in Antwerpen’ werd nagedacht over hoe levendige, Antwerpse wijken in kaart gebracht kunnen worden.

Dit stadsdebat was tevens het startschot van de studie 'metabolisme van Antwerpen, stad van stromen'.

Met dit stadsdebat wou de stad de aandacht vestigen op 'participatie' en samen bekijken hoe participatie de vernieuwing van het structuurplan kan verbeteren.

De stad keurt de doorstartnota voor de vernieuwing van het s-RSA goed en gaat van start met een interactief actualiseringsproces met stadsdebatten en stadslabo’s. 

In 2016 werd ook het boek ‘Antwerpen, stad van morgen. De vernieuwing van de stadsvernieuwing’ uitgebracht. Deze vakpublicatie kan beschouwd worden als de opvolger van Antwerpen Ontwerpen. Stadstontwikkeling in Antwerpen. De publicatie is te koop in vier stedelijke verkooppunten (Stadswinkel, MAS-shop, FelixArchief en EcoHuis) voor €19, zowel in het Nederlands, als in het Engels.

In meer dan 270 pagina's met veel beeldmateriaal biedt het boek een unieke kijk op het stadsontwikkelingsbeleid van Antwerpen. De publicatie is opgebouwd op basis van dezelfde drie pijlers als de vernieuwing van het s-RSA: levende stad, samenwerkende stad en stromende stad.

 

Het huidige s-RSA blijft tot op vandaag van kracht, maar onderzoek over de nieuwe noden en uitdagingen van onze huidige maatschappij is vereist. Die hebben immers op de ruimtelijke structuur van de stad. Daarom is er nood aan een vernieuwing van het s-RSA.

De vakpublicatie ‘Antwerpen Ontwerpen. Stadsontwikkeling in Antwerpen' wordt uitgebracht. Het boek is ontstaan vanuit de ambitie om in één verhaal de vele inspanningen en investeringen te belichten die de voorbije jaren werden geleverd voor de ruimtelijke ontwikkeling van Antwerpen.

Het boek is de vertaling avan het s-RSA uit 2006 en is vandaag nog steeds te koop in drie stedelijke verkooppunten (Stadswinkel, MAS-shop en EcoHuis) voor €7,5, zowel in het Nederlands, als in het Engels. 

 

Het structuurplan Antwerpen Ontwerpen wordt goedgekeurd. Het uitgangspunt is ‘renovatio urbis’: stadsvernieuwing door middel van kleine, punctuele ingrepen in de publieke ruimte. Het plan bepaalt acties en maatregelen die een stimulerend effect zullen hebben op de hele omgeving en niet enkel op de plek zelf.

 

 

In 2003 volgde een uitbreiding van stadsontwikkeling met de oprichting van AG Vespa – autonoom gemeentebedrijf dat instaat voor fondsenwerving en -beheer, grond- en pandenbeleid en de bouw van publieke gebouwen – en de bedrijfseenheid stadsbeheer dat instaat voor de bouw en renovatie van stadsgebouwen.

In 1996 onderschreef het stadsbestuur de ‘Architectuurnota’. Die pleitte voor het belang van architectuurkwaliteit bij nieuwe projecten. Een van de ambities was om een stadsbouwmeester aan te stellen die vanuit een onafhankelijke positie als kwaliteitsbewaker kon optreden. René Daniëls werd in 1999 de eerste stadsbouwmeester van Antwerpen. De stad erkende hiermee als eerste in Vlaanderen het belang van het stadsbouwmeesterschap voor het stadsontwikkelingsbeleid. Daarnaast werd ook de welstandscommissie opgericht en een aparte bedrijfseenheid ‘stadsontwikkeling’ met gespecialiseerde afdelingen. Ook de Vlaamse Overheid startte met structuurplanning en een decreet dat ruimtelijke ordening verplicht maakte voor steden en gemeenten.

Midden jaren 90 bereikt de stadsontwikkeling in Antwerpen een keerpunt. De Europese Unie begint in deze periode aandacht te besteden aan de problematiek van steden en middelen vrij te maken voor stadsontwikkeling. Al snel volgen de Belgische en Vlaamse overheden met eigen programma’s, fondsen en organisaties zoals SOMA en de planningscel. De insteek is maatschappelijk: het gaat hier niet enkel om fysieke interventies maar om gemeenschapsvorming. Drie projecten zijn de blikvangers: vernieuwing van de stationsbuurt en Antwerpen-Noord, het project Spoor Noord en de vernieuwing van het Schipperskwartier op basis van een innovatief prostitutiebeleid.

Er is een Globaal Structuurplan Antwerpen (GSA), maar er zijn nog te weinig middelen en ervaring voor effectieve realisaties.

Eind jaren 80 schudden inwoners en experten het stadsbestuur  wakker. Met de vzw ‘Stad aan de Stroom’ pleiten zij voor de opwaardering van verwaarloosde havengebieden zoals het Eilandje, de Scheldekaaien en het Zuid. De stad organiseerde onder andere een internationale ontwerpwedstrijd over de toekomst van deze gebieden. Gerenommeerde ontwerpers stuurden hun voorstellen in. Maar de tijd bleek nog niet rijp: het stadsbestuur schrapte de middelen voor de vzw uit de stadsbegroting.

Er bestaan reeds gewestplanning en Bijzondere Plannen van Aanleg (BPA's), maar die zijn passief en niet initiërend.