Waarom dit project?
De Lageweg ligt er al een tijdje verwaarloosd bij. Veel bedrijven zijn er de afgelopen jaren weggetrokken en het gebied heeft te kampen met ernstige bodemverontreiniging. Ook loopt het gebied geregeld onder water door de lage ligging.
Tegelijkertijd beschikt de Lageweg over heel wat potentieel: het is een uitstekend bereikbaar gebied vlakbij de stad waar al een school aanwezig is, bedrijven gelegen zijn en heel wat mensen wonen rondom een verborgen groene plek. De stad wil de grootschalige leegstand aangrijpen om van de Lageweg een mooi gebied te maken om te werken, wonen en vertoeven, met voldoende groen, publieke ruimte en een prettig buurtleven. Daarbij wil de stad de bedrijven die vandaag nog aanwezig zijn in het gebied koesteren, de vertrokken bedrijvigheid opnieuw aantrekken en dit alles op een gezonde manier vermengen met de omgeving. Het is de eerste keer dat de stad op deze manier samenwerkt om een gebied te verbeteren waar ze zelf geen eigendom heeft.
Wat gebeurt er?
Mix van werken, wonen en buurtvoorzieningen
Een belangrijk uitgangspunt bij dit project is een mix van functies waarbij ook de productie en industrie behouden blijft.
De herontwikkeling van zo’n grote site is een lang proces. In de leegstaande fabrieksgebouwen van The Crown Packaging geeft de Blikfabriek sinds 2019 een tijdelijk onderkomen aan tal van initiatieven en activiteiten voor de buurt. Het tijdelijk gebruik van de gebouwen geeft nu al aan dat de latere herontwikkeling tot een bruisende plek kan leiden.
Het innovatietraject luwte- en geluidsplanning zal onderzoeken hoe wonen, werken en logistiek op de site verweven kunnen worden met zorg voor akoestische kwaliteit. Daarnaast wordt ook bekeken of en waar de integratie van luwteplekken in de publieke ruimte mogelijk is.
Meer ruimte voor groen en water in de bebouwde ruimte
Verscholen tussen de woningen en bedrijven loopt de Hollebeekvallei. Dit is een waardevol gebied dat de Scheldevallei met de groene landschappen in het zuiden verbindt. In 2021 maakte Natuurpunt het verscholen groen van 'de Blikvelden' alvast toegankelijk.
De Hollebeek zelf stroomt in het gebied door ondergrondse buizen. Om dit gebied klimaatrobuuster in te richten wil de stad de Hollebeek terug openleggen en langs de beek een ecologische verbinding creëren. Op die manier kan de vallei meer water opvangen, bergen en vasthouden. Om de aanpassingen te realiseren werkt de stad samen met de grondeigenaars en krijgt het steun via de Blue Deal van de Vlaamse regering. Daarnaast wordt er meer dan 1 hectare verhard terrein onthard en gesaneerd. Het project werd voorgesteld tijdens een infomoment op 8 oktober 2023.
Ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP)
Om alle ambities mogelijk te maken en juridisch te verankeren, is er een andere bestemming nodig dan die van het gewestplan. Daarom maakt de stad een ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP) op. Een RUP is een plan dat concreet omschrijft wat er wel en niet kan op de grond van een bepaald gebied. Het bepaalt waar en hoe er in de toekomst gebouwd en verbouwd kan worden en welke activiteiten er mogen komen. Alle toekomstige ontwikkelingen moeten passen binnen de voorwaarden van dit plan. Op basis van dit plan worden in de toekomst vergunningen verleend.
De stad maakte voor dit project al een proces- en startnota op. Deze documenten omschrijven de doelen en het planningsproces van het RUP.
Wie werkt er mee?
Omdat de stad in dit gebied geen gronden in eigendom heeft, werkt ze nauw samen met verschillende grondeigenaars en Vlaamse instanties, zoals het Kenniscentrum Vlaamse steden, de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) en de Vlaamse Bouwmeester.
In 2015 startte het traject op met enkele eigenaars. In die verkennende fase werd de samenwerking over perceelgrenzen heen onderzocht. Ook andere buurtbewoners konden daarbij hun inbreng geven. Als resultaat hiervan werd een engagementsverklaring ondertekend, met afspraken en een rekenmodel.
Begin 2017 ondertekenden de verschillende eigenaars een samenwerkingsovereenkomst, om samen een ruimtelijke visie over het gebied op te maken. Het project werd geselecteerd als een pilootproject van 'Terug in Omloop' en er werden ontwerpers van PTArchitecten, 1010 en een externe projectregisseur aangesteld. Er werd een plan opgemaakt met een park van 10 hectare, verschillende bouwvelden en een mix van werken, wonen, buurtvoorzieningen, groen en water.
In 2022 werd een brownfieldconvenant goedgekeurd. Zo blijft de samenwerking doorlopen, met fiscale voordelen voor de eigenaars.
