Minder lawaai voor een gezondere stad

Als allereerste stad in Vlaanderen stelde Antwerpen in 2014 een stedelijk geluidsactieplan op. Dat plan keek vooruit tot 2019. De stad maakte daarom samen met Vlaanderen een volgend plan op dat de brug maakte naar 2023. Momenteel werkt de stad aan een volgend geluidsactieplan op basis van de nieuwste geluidsbelastingskaarten. In een geluidsactieplan staan acties om geluidsknelpunten aan te pakken en geluidshinder te voorkomen. Het actieplan lijst ook manieren op om stille plekken te beschermen.

Waarom dit project?

‘Geluidsknelpunten’ zijn plekken waar veel geluidshinder is door omgevingslawaai. Dat kan komen door druk verkeer, industrie of andere oorzaken. Europa wil met een gemeenschappelijke aanpak de schadelijke effecten van omgevingslawaai verminderen. Daartoe worden elke vijf jaar geluidsbelastingskaarten en een geluidsactieplan opgemaakt voor steden met meer dan 100.000 inwoners. De Vlaamse Overheid en de stad Antwerpen zijn samen verantwoordelijk voor het terugdringen van omgevingslawaai in Antwerpen. Daarom maakte de stad samen met Vlaanderen een geluidsactieplan op.

De stad wil met dit het geluidsactieplan bereiken dat tegen 2030 geen enkele Antwerpenaar nog langdurig wordt blootgesteld aan omgevingslawaai hoger dan 70 decibel. Vooral de geluidsknelpunten met geluidsniveaus hoger dan 70 decibel in woonzones moeten aangepakt worden. Dit zal gebeuren door de toepassing van stille wegdekken, doordachte straatontwerpen of het bouwen van geluidsschermen of overkappingen.

Het Antwerpse geluidsactieplan 2019-2023 plan kan je raadplegen op het tabblad Media & Nieuws. Dit plan is van kracht totdat het nieuwe actieplan goedgekeurd wordt.

Waarom is geluid een probleem?

Een plots, luid geluid doet mensen opschrikken en bezorgt hen in het slechtste geval oorschade. Maar langdurige blootstelling aan lawaai is minstens even schadelijk. Het kan leiden tot stress, hoge bloeddruk, hartklachten, slaapstoornissen, concentratie- en leerproblemen en andere gezondheidsklachten.

Volgens de geluidsbelastingskaarten van 2018 zijn er in Antwerpen 47.000 inwoners regelmatig blootgesteld aan geluidsniveaus van meer dan 70 decibel. Ongeveer 67.000 inwoners kunnen ernstige slaapproblemen door geluidshinder ondervinden (meer dan 60 decibel tijdens de nacht). In 2018 werden er in de Stadsmonitor enkele vragen gesteld over geluid; 41 procent van de Antwerpenaren gaven aan last te hebben van verkeerslawaai. Reden genoeg om iets te doen aan geluidshinder.

Wat gebeurt er?

Het geluidsactieplan steunt op vier pijlers: beleid, stille bronnen, de bescherming van het bestaande geluidsklimaat en de zorg voor het geluidsklimaat bij nieuwe (bouw)projecten.

Beleidsvorming omgevingslawaai

Op allerlei overheidsniveaus wordt er gewerkt om geluidshinder te verminderen, denk maar aan de Vlaamse Overheid of de EU. De stad volgt de ontwikkelingen nauwgezet op en besteedt ook continu aandacht aan het geluidsklimaat in Antwerpen. De stad laat ook om de vijf jaar geluidsbelastingskaarten opmaken om lawaaierige plekken in beeld te brengen.

Stille bronnen

De beste methode  om lawaai te verminderen, is de bron van het geluid aanpakken. Dat is niet alleen het werk van de stad, maar ook dat van de gewestelijke, federale en Europese overheden. De stad bekijkt samen met hen welke maatregelen er op alle vormen van verkeer (weg, spoor, lucht) mogelijk zijn. Zo komen bijvoorbeeld andere vormen van mobiliteit in beeld of het overkappen van de Ring. Er wordt ook onderzocht om geluidshinder door industriële sites te verminderen.

Bestaand geluidsklimaat verbeteren of vrijwaren

De geluidsbelastingskaarten van Antwerpen tonen dat het geluidsklimaat vooral problemen oplevert in de kernstad en rond belangrijke wegen en spoorwegen. Er zijn ‘geluidsknelpunten’ aangeduid op plekken waar het geluidsniveau boven de 70 decibel uitstijgt in woonzones.

Stiller(e) wegdekken zijn één manier om zulke knelpunten aan te pakken. 

Geluidsschermen langs de snelwegen zullen woonwijken in de buurt afschermen van het lawaai. De stad en de Vlaamse Overheid dragen samen de kosten.

Daarnaast kan er ook ingezet worden op geluidsisolatie bij (renovatie van) woningen. 

Tegelijk besteedt de stad ook aandacht aan de zones waar het geluidsniveau wél goed is. Die plekken moeten beschermd worden. De stad maakte een kaart met ‘stille stukjes stad’. Je vindt de kaart hier. Duid gerust ook jouw eigen favoriete stille stukken stad aan. Via luwte- en geluidsplanning streeft de stad naar een luwe plek in de buurt van elke woning.

Geluid bij nieuwe projecten

De stad vraagt van ontwikkelaars dat ze voor elk nieuw bouwproject nadenken over geluid. Ze moeten al in het ontwerp garanderen dat ze geluidshinder zullen beperken.

De stad past een beoordelingskader toe voor geluidshinder om te bepalen of het geluidsklimaat van een locatie voldoet voor de inplanting van een school of kinderdagverblijf.

Wie werkt eraan mee?

Voor veel van deze acties werkt de stad nauw samen met de Vlaamse Overheid. Door Vlaamse maatregelen met stedelijke initiatieven aan te vullen, ontstaat een gezamenlijk geluidsactieplan voor Antwerpen.