Antwerpen in de spotlights

De stad liet een Lichtplan opmaken. Op die manier is er één visie op waar en hoe de openbare verlichting eruit moet zien. Die stadsverlichting moet niet alleen functioneel zijn, maar ook mooi. Sinds de goedkeuring in 2012 voert de stad het Lichtplan stapsgewijs door. De omgeving van het stadhuis en de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal waren de eerste twee grote mijlpalen en ook de districten zetten volop in op het duurzaam uitlichten van hun districtskern.

Waarom dit project?

De stad Antwerpen zet voor haar openbare verlichting meer dan 50.000 lichtpunten in op haar hele grondgebied. Om die binnen een gestructureerde visie te verduurzamen en te beheren maakte het Studiebureau Stramien/Antico in 2012 het Algemeen Lichtplan op voor de stad dat nu in de praktijk wordt omgezet. Bij de aanleg en heraanleg van openbaar domein wordt steeds rekening gehouden met de aanbevelingen uit het plan. Zo blijft de stad ’s nachts en overdag een aantrekkelijke omgeving.

Het Lichtplan Antwerpen baseert zich op het strategisch Ruimtelijk Structuurplan Antwerpen (s-RSA), waarin de algemene toekomstvisie voor de stadsontwikkeling van de stad wordt uitgelegd.Op basis van dit plan werden er verschillende types van verlichting uitgewerkt. Het Lichtplan Antwerpen geeft ook praktische richtlijnen aan ontwerpers om Antwerpen in de spotlights te plaatsen. Daarnaast volgt het plan het idee die aan de basis van een goede verlichting ligt: een basislaag, een laag van belangrijke verkeersaders en een verlichtingslaag die de sfeer van een bepaalde zone benadrukt.

Wat gebeurt er?

Globale visie

Het Lichtplan deelt de stad in verschillende zones op: het metropolitaan gebied, de Kaaien, de Stedelijke en Buurtcentra, het Levendig Kanaal, de Groene Singel, de vijf grote parkstructuren, monumenten en markante gebouwen, en de infrastructuren van het Lager Netwerk.

Afhankelijk van de eigenheid en functie van de plek, de ligging binnen de zonering en de overheersende elementen als groen, water, infrastructuur, monumenten wordt de juiste verlichting gekozen. Door de principes van het Lichtplan strategisch in te zetten wordt de stad meer herkenbaar, aangenamer en veiliger. 

Energiebewust en duurzaam

Het Lichtplan Antwerpen wil de nachtelijke kwaliteit van de stad verbeteren op een energiebewuste en duurzame manier. Om de unieke beleving van het nachtelijke straatbeeld te realiseren zet de stad in op 100 procent ledverlichting. 

Tussen 23 en 5 uur wordt de nieuwste openbare verlichting gedimd. Daardoor bespaart de stad nog eens 50% op de energiekosten. Bovendien heeft dit dimmen ook positieve ecologische effecten aangezien het minder lichtvervuiling oplevert. Dimmen is enkel mogelijk bij armaturen van maximaal 10 jaar oud. De stad past wel stelselmatig de oude armaturen aan.

De stad werkte ook samen met Fluvius een doofplan uit. In dat plan worden de lichten in woonwijken tijdens de nacht volledig uitgeschakeld.  

Openbaar domein

Het Lichtplan stelt voor om steeds met drie lagen te werken in de verlichting op het openbaar domein.

• Straatverlichting. Ze is uitnodigend en comfortabel en voldoet aan strenge normen wat betreft verbruik.
• Verkeersveiligheid. Het is belangrijk dat de stad een veilige plek is, daarom wordt extra verlichting voorzien op belangrijke verkeersaders.
• Sfeer: De stad en de districten hebben heel wat bijzondere plekken waar monumenten, publieke ruimte en stadszichten extra aandacht verdienen. Daarom krijgen ze bijzondere verlichting die de eigenheid en subtiliteit van de plek in de kijker zetten. Voorbeelden hiervan zijn het stadhuis, de Grote Markt en de O.L.V.-Kathedraaltoren. 

Wie werkt er aan mee?

De realisatie van het Lichtplan is een samenwerking tussen de stad en Fluvius, die als netbeheerder verantwoordelijk is voor de openbare verlichting.