Bewoners zetten in op hergebruik van energie, materialen en water
Circulair Zuid organiseerde in de wijk Antwerpen Zuid experimenten om circulaire economie in het dagelijkse leven mogelijk te maken. ‘Circulair’ staat voor hergebruik van grondstoffen en producten, waardoor minder energie, water of materialen verloren gaan. Het project met Europese en Vlaamse subsidies, startte in 2018 en liep tot juni 2021.
Bekijk hieronder de resultaten. Vandaag kan je terecht bij circuit in de wijk, om kennis te maken met duurzame producten, je fiets of kledij te laten herstellen of deel te nemen aan workshops.
Ontdek de resultaten van Circulair Zuid
Brochure Samen slim wonenWaarom dit project?
In Antwerpen Zuid testten bewoners zelf mee uit. Zij gebruiken slimme technologieën die kunnen leiden tot energiewinst en minder waterverspilling of afval. Met Circulair Zuid is een labo voor circulaire economie. Door de klimaatverandering staan onze grondstoffen onder druk en kunnen er tekorten optreden. Circulair leven betekent deze grondstoffen bewuster, minder of opnieuw gaan gebruiken, in plaats van ze eenmalig te gebruiken. Hierdoor daalt de CO2-uitstoot. Op deze manier dragen we bij aan de Antwerpse en Europese klimaatdoelstelling om tegen 2030 55% minder CO2 uit te stoten en tegen 2050 zelfs klimaatrobuust te zijn (niet meer uit te stoten dan we kunnen opvangen).
Wat gebeurt er?
De wijk Nieuw Zuid is nog in volle opbouw en heeft hoge duurzaamheidsambities. Er is een warmtenet, veel groen, woningen volgens principes van een CO2-neutrale wijk en wadi’s voor regenopvang maken van Nieuw Zuid een hemelwaterneutrale wijk. Onder de naam 'Circulair Zuid' namen de bewoners deel aan acties rond hergebruik van materialen, energiewinsten en minder afval. Daarnaast ontwikkelden ze mee een slimme app om hun eigen energie-, waterverbruik en bezoek aan de sorteerstraten te kunnen opvolgen. Gemeenschappelijke zonnepanelen zorgen voor elektriciteit, vergelijkbaar met wat 150 gezinnen jaarlijks verbruiken. En tot slot is er 'circuit', de plek waar iedereen kan binnenwandelen en tips krijgen voor een circulair leven.
Bij circulaire economie wordt er zoveel mogelijk ingezet op hergebruik van grondstoffen en eindproducten.
Slim verbruik met de Circulair Zuid-app
Door samen te werken en met behulp van slimme technologieën zorgen we ervoor dat er minder verloren gaat. De app-gebruikers kregen toegang tot een persoonlijk dashboard dat het verbruik van water, afval en energie van dag tot dag weergeeft. De gegevens werden verzameld via een slimme meter aan de huishoudtoestellen en via de afvalsorteerstraatjes. Zo kreeg je tips op maat om energie en water te besparen en minder afval te produceren. Duurzaam gedrag werd beloond met 'circules', A-kaartpunten.
Innovatieve zonnepanelen en buurtenergiecoöperatie
Zonne-energie is hernieuwbaar en veel vriendelijker voor het milieu dan fossiele brandstoffen.Door grote dak- en geveloppervlakten te gebruiken voor zonne-energie wil de stad de productie van lokale elektriciteit vervijfvoudigen tegen 2030. Dankzij de steun van Circulair Zuid vinden innovatieve zonnepanelen hun plek op 4 gebouwen in Antwerpen Zuid. Op een kantoorgebouw in de M. De Braeystraat en het dienstencentrum Hof Ter Beke zijn klassieke opzetzonnepanelen geïnstalleerd. Het dak van de Groothandelsmarkt kreeg lichtgewichtzonnepanelen, speciaal voor heel grote daken, en gevelpanelen ('building integrated') op de warmtecentrale op Nieuw Zuid zorgen voor een meer esthetische toets. Op een totale oppervlakte van 3640 m² panelen verspreid over deze 4 gebouwen, zal elektriciteit geproduceerd worden die overeenkomt met een gemiddeld jaarverbruik van 150 gezinnen.
Bovendien kregen bewoners de kans mee te investeren in de productie van zonne-energie in de wijk. Geïnteresseerde bewoners kunnen instappen in een buurtenergiecoöperatie door aandelen te kopen in de zonnepanelen op deze 4 gebouwen. Met de inkomsten van de productie en verkoop van de niet-verbruikte energie, kan de groep nieuwe duurzame projecten realiseren in en rond Nieuw Zuid. Het geschatte jaarlijkse budget is 15.000 euro. Zo winnen ook appartementsbewoners zonder eigen dak bij zonne-energie. Meer info over de buurtenergiecoöperatie en de zonnepanelen vind je hier.
Circuit, belevingscentrum over circulariteit
De Kringwinkel Antwerpen wil met circuit dé hotspot worden op Antwerpen Zuid op het vlak van circulair beleven. Op 19 juni opende circuit haar deuren in het Palazzo Verde in de wijk. 18 circulaire ondernemers hebben er hun atelier, winkel of stellen hun producten tentoon. Je kan er ook terecht voor workshops, een bezoekje aan de buurtbar of een fietsherstel bij de Kringwinkel. Bekijk het hele programma op circuitantwerpen.be.
Minder afval
Onze oceanen bevatten miljarden tonnen plastic waarvan de schadelijke elementen in het ecosysteem terecht zijn gekomen. Door bewuster aan te kopen en door meer hergebruik van materialen en grondstoffen kunnen we de afvalberg verkleinen. Dat geldt voor bijvoorbeeld keukenafval, papier en karton, plastic en metalen verpakkingen, drankkartons, glas, textiel of batterijen.
Door deze materialen uit het restafval te houden en opnieuw te gebruiken, werken we aan een duurzame circulaire economie waarin we kringlopen sluiten. En dat is nu net wat het project Circulair Zuid wil doen: samen met de inwoners van Antwerpen Zuid en straks met alle Antwerpenaren werken aan een afvalvrije omgeving.
Bekijk de ervaringen van de deelnemers aan de FC Minder Afval en de actie '100-100-100'
Samentuinen en composteren
Een aantal bewoners startte een eerste samentuin bij de serviceresidentie van Domitys in de Leon Stynenstraat. De samentuingroep maakt afspraken over het onderhoud van de kruiden- en groentebakken en komt regelmatig samen. Bij een samentuin hoort ook een compostvat. Samentuinders kunnen hierin hun groenafval uit de keuken of de tuin recycleren. Zo komt er minder afval in de sorteerstraatjes terecht en draag je bij aan een circulaire wijk. Compost is ideale voeding voor de planten in de tuin. Benieuwd naar de voordelen van een compostvat? Hier lees je er alles over.