Sinds 15 juli 2024 is de bouwcode van Antwerpen van kracht. Hierin zijn de stedelijke regels over bouwen en verbouwen in de stad uitgeschreven. De bouwcode bestaat uit vijf documenten en een milieueffectenrapport.
In district Borsbeek is de stedenbouwkundige verordening tot het bewaken van de woonkwaliteit van kracht.
De bouwcode verzamelt de stedelijke regels over hoe er gebouwd of verbouwd mag worden in de stad. Bouwplannen moeten onder andere aan deze regels voldoen om een vergunning te kunnen krijgen. Er gelden ook nog andere regels, bijvoorbeeld op gewestelijk niveau of in ruimtelijke uitvoeringsplannen.
De bouwcode is het instrument voor bouwers, verbouwers, architecten en projectontwikkelaars om mee vorm te geven aan het Antwerpen van morgen.
Om het historisch erfgoed in de toekomst te blijven gebruiken, zijn er vaak aanpassingen nodig. Bijvoorbeeld om het gebouw toegankelijk te maken voor rolstoelgebruikers of het aan te passen aan de eisen van de brandweer. De bouwcode maakt aanpassingen mogelijk, met respect voor het verleden.
Frederik Beyens
De stad legt kwaliteitseisen voor woningen op, zoals een minimale woonoppervlakte en aandacht voor licht, zoninval en verluchting. Er moet een mix zijn van verschillende soorten woningen, zoals een verschillend aantal slaapkamers per woning in een bouwproject, betaalbaar wonen, starterswoningen, …
Het aanbod van ruime ééngezinswoningen moet behouden blijven. Dat is belangrijk om jonge gezinnen aan te trekken en in de stad te houden. Om tegemoet te komen aan de nood aan studentenkamers wordt het mogelijk om kamers in grote ééngezinswoningen aan studenten te verhuren wanneer de eigenaar er zelf ook woont. Ook wordt het makkelijker om aan woningdelen of coliving te doen. In die woningvormen gaan verschillende gezinnen in één woning bepaalde ruimten, zoals een keuken, delen.
Om meer woningen te kunnen bouwen, zal het op bepaalde locaties mogelijk zijn om hoger te bouwen. Dit gebeurt telkens op maat van de plek. Zo’n locatie moet makkelijk bereikbaar zijn, zoals bijvoorbeeld een stationsomgeving. Het aantal woningen moet afgestemd zijn op het aantal voorzieningen in de buurt, zoals een supermarkt of kinderopvang. Ook de openbare ruimte moet er groot genoeg zijn. Wanneer er hoger gebouwd wordt, moet er meer oppervlakte onthard worden.
AG Vespa, Bart Gosselin
De bouwcode legt maatregelen op voor meer groene ruimte en de opvang van regenwater. Verharde oppervlaktes worden beperkt. Maximaal 1/3 van de tuinzone mag verhard zijn. Wanneer er een functiewijziging is, van bijvoorbeeld een winkel naar een woning, moet er minimaal 20% van de oppervlakte onthard worden.
Er komen meer mogelijkheden voor duurzame energie, bijvoorbeeld om buitenunits van warmtepompen op een dak of gevel te plaatsen. Er wordt hierbij rekening gehouden met het vermijden van (geluids)hinder, door een maximale geluidsnorm en een minimale afstand van ramen. Bij elke grotere ontwikkeling moet er een centrale ruimte komen voor het verdelen van warmte in het gebouw. Hier kan dan later bijvoorbeeld de aansluiting op een warmtenet komen.
stad Antwerpen
De stad legt parkeernormen op, waarbij iedere bouwheer verplicht wordt om een bepaald aantal parkeerplaatsen te creëren op eigen terrein. Of het nu gaat om auto’s of fietsen. Het openbaar domein in de stad en het aantal parkeerplaatsen op straat zijn beperkt. Door te parkeren op eigen terrein, komt er geen verhoging van de parkeerdruk op straat en kan het openbaar domein ingezet worden voor andere noden.
De parkeernorm is vastgelegd per functie (bv. woning, kantoor, handel ...) en verschilt per ligging. De stad wordt hierbij verdeeld in een centrumgebied, een centrumschil en het overige gebied. De concrete afbakening is goedgekeurd door het college. Download hier de kaart met de verschillende gebieden.
Elisabeth Verwaest
In 2019 werd er een strategische beleidsnota detailhandel uitgewerkt. Dit beleid wordt opgenomen in de bouwcode. Zo krijgen de gebieden in kernwinkelgebieden aangepaste regels, bijvoorbeeld dat er voor specifieke zones enkel detailhandel mogelijk is op het gelijkvloers.
De stad wil de ruimte voor bedrijvigheid beschermen. Bedrijfssites die in woongebied liggen mogen daarom niet zomaar omgevormd worden tot woongelegenheden. De bedrijvigheid moet hier behouden blijven. De bedrijvigheid moet wel verzoenbaar zijn met de woningen in de buurt.
LUCID
Antwerpenaren verwachten veel van hun stad: een aangename plek om te wonen, te ondernemen, te werken, te studeren en te ontspannen. De stad wil met deze bouwcode de kwaliteit van de gebouwen en de open ruimte verbeteren, met aandacht voor:
De bouwcode bevat minder regels, is duidelijker en makkelijker om toe te passen.
Voor omgevingsvergunningen die werden ingediend tussen 1 maart 2018 en 14 juli 2024 is deze bouwcode van kracht.
Het milieueffectenrapport beschrijft de mogelijke effecten op mens en milieu van de regels in de bouwcode. De effecten gaan bijvoorbeeld over lucht, bodem, water, mens, verkeer, planten en dieren.
Je kan terugblikken op de verschillende mijlpalen op de tijdlijn.