Toekomstplannen voor het nieuwe M HKA

De Vlaamse Overheid plant de verhuis van het Museum voor Hedendaagse Kunst Antwerpen (M HKA) naar een nieuwbouw in de omgeving. Dit nieuwe gebouw komt verderop op de Waalsekaai, waar momenteel het Hof van Beroep zetelt. Daarvoor maakt de stad Antwerpen nu het ruimtelijk uitvoeringsplan op (RUP M HKA). 

Waarom dit project?

Om te voldoen aan de hedendaagse eisen van een modern museum op wereldniveau, heeft het M HKA een nieuw gebouw nodig. Het nieuwe gebouw zal plaats bieden aan de vaste collectie en een open huis worden voor de buurt. Het nieuwe gebouw zal zich in hoogte en vorm onderscheiden van zijn omgeving.

Waar komt het nieuwe M HKA?

In 2016 werd het onderzoek gestart naar de locatie voor dit gebouw en kozen de stad Antwerpen en de Vlaamse Regering samen de site van het Hof van Beroep en het arbeidshof, een locatie vlakbij de huidige ligging. Met dit plangebied wordt de culturele kern op het Antwerpse Zuid versterkt.

In de dichte en iets ruimere omgeving liggen heel wat culturele instellingen: het Fotomuseum, het Zuiderpershuis, het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten en het Modemuseum. 

Visie voor het nieuwe M HKA

1. Kwaliteitsvolle verbinding tussen de Scheldekaaien en Gedempte Zuiderdokken

Het nieuwe gebouw heeft de ambitie om op architecturaal en ruimtelijk vlak een verrijking te zijn voor het openbaar domein tussen de Scheldekaaien en het Zuidpark. 

2. Beeldbepalend gebouw

Het RUP M HKA heeft als doel een robuust architecturaal, beeldbepalend museumgebouw toe te laten dat zich onderscheidt in hoogte en vorm van zijn omgeving met uitzicht op de talrijke vergezichten rondom. Er wordt gestreefd naar een open, toegankelijk gebouw dat een breed publiek zal aanspreken.

Er wordt gekozen voor een gebouw met een sokkel en een toren. De maximale bouwhoogte van de toren bedraagt 80 meter. Dit ligt in lijn met de hoogbouw op Nieuw Zuid. Een slanke toren is verplicht.
De sokkel moet in harmonie zijn met de gevelhoogte van de bouwblokken langs de Kaaiweg.

De afmetingen van het perceel zijn 70,8 meter op 31,1 meter. Het grondvlak van de toren mag maximaal 34 meter op 31,1 meter zijn. De plint, of onderste bouwlaag, mag maximaal 18 meter hoog zijn. De vorm van de toren moet rekening houden met wind en schaduw.

3. Inzetten op maatschappelijke functies als meerwaarde voor de buurt

Een waardevolle wisselwerking tussen stad en museum is belangrijk. Het toekomstig museum moet het idee van 'openbaarheid' uitdragen, met een publiek karakter van de toegankelijke delen van het museum en de ruimte rondom.

4. Duurzame ontsluiting

Het M HKA zal zijn bezoekers actief aanmoedigen om met het openbaar vervoer, met de fiets of te voet naar het museum te komen. De bezoekers die de wagen nemen kunnen terecht in de betaalparking van de Gedempte Zuiderdokken. 

5. Hoogwaardig en klimaatrobuust gebouw

Wat gebeurt er?

Omdat het huidige RUP Binnenstad de ambities van een dergelijk nieuw museumgebouw niet toelaat, stelt de stad een specifiek ruimtelijk uitvoeringsplan op voor het museumproject. Een RUP is een juridisch document dat bepaalt hoe er in een afgebakend gebied gebouwd en verbouwd mag worden.

De opmaak van een RUP begint met een start- en procesnota. Daarin staan de doelstellingen en visie voor het gebied. Tegelijk worden mogelijke effecten op het milieu onderzocht, zoals mobiliteit, landschap en kwaliteit voor mens en natuur. Tijdens de terinzagelegging van deze start- en procesnota kan iedereen de nota's inkijken en suggesties geven. De periode liep 60 dagen, van 7 februari tot en met 7 april 2022. Op 14 februari werd hierover een infomoment georganiseerd. De reacties en adviezen worden verwerkt in de scopingsnota. 

Op 24 mei 2024 keurde het college de scopingnota en het voorontwerp goed.

De voorlopige vaststelling van het ontwerp RUP is voorzien in mei 2025 waarna een openbaar onderzoek van 60 dagen start. Het definitieve RUP wordt verwacht in november 2025.

Wie werkt eraan mee?

De stad Antwerpen maakt het RUP op om een nieuwbouw mogelijk te maken die zich onderscheidt in hoogte en vorm van zijn omgeving. Dit gebeurt in samenspraak met de Vlaamse Gemeenschap, het M HKA en AG Vespa.

Rekening houdend met het RUP zal de Vlaamse Gemeenschap de procedure opstarten voor de aanstelling van een ontwerper. 

Meer info

Alle juridische informatie over het RUP kan je raadplegen op de website van stad Antwerpen.

De meest actuele informatie over het bouwproject kan je raadplegen op de website van Vlaanderen.