Antwerpen wil tegen 2050 een klimaatneutrale en klimaatrobuuste stad zijn. Om te zorgen dat dat lukt, hebben we ook de bedrijven nodig. Stad Antwerpen startte een leertraject op om te onderzoeken hoe ze bedrijven kan helpen om hun sites, dat kan een gebouw en/of een bedrijfsterrein zijn, te vergroenen en regenwater zoveel mogelijk te hergebruiken. In een eerste fase werden Grand Café Horta, Innovatieve stadshaven en Vanbreda Building geselecteerd om in een leertraject na te denken over het ontwerp voor hun bedrijfssite van de toekomst. 
In een volgende fase (voorjaar 2025) stelt de stad een oproep open voor bedrijven die investeringen willen doen op hun terrein om te vergroenen, ontharden en regenwater te hergebruiken. Daarvoor kunnen geselecteerde bedrijven 80.000 euro ontvangen.
 

Waarom dit project?

Bedrijven zijn goed voor 27% van het Antwerpse grondgebied (Stad in cijfers, 2024). Om een echt klimaatrobuuste stad te worden, is het dus belangrijk dat ook bedrijven hun gebouwen en terreinen aanpakken. Bedrijven hebben vaak grote daken of grote verharde terreinen met bv. parkeerplaatsen. Dat zijn perfecte sites om te ontharden, te vergroenen of om er met regenwater  aan de slag te gaan. 
Met dit leertraject wil de stad zicht krijgen op wat bedrijven nodig hebben om hun gebouw of terrein klimaatrobuust te maken en wat hen op dit moment tegenhoudt om de nodige aanpassingen te doen.  Met de lessen die stad Antwerpen en de bedrijven uit dit traject trekken, kan de stad instrumenten ontwikkelen om bedrijven zo goed mogelijk te ondersteunen in hun klimaattransitie.

Wat gebeurt er?

Bedrijfssites van de toekomst is een leertraject dat uit 2 fases bestaat:

• Een ontwerpfase (najaar 2024) met een open oproep voor bedrijven, een leertraject en voor elk van de bedrijven een goed doordacht ontwerp.
• Een investeringsfase (2025) met een open oproep voor bedrijven. Geselecteerde bedrijven kunnen tot 80.000 euro ontvangen om hun gebouw of terrein klimaatrobuust te maken.

Na een eerste onderzoek van de stad werd in de eerste fase de oproep ‘Bedrijfssites van de toekomst’ opengesteld voor bedrijven in Antwerpen die minstens 100 m² op hun bedrijfssite willen vergroenen, ontharden of regenwater willen opvangen en hergebruiken. Uit de projectvoorstellen die werden ingediend, zijn 3 projecten geselecteerd: Grand Café Horta, Innovatieve stadshaven en Vanbreda Building. 
Samen met de stad en externe experts stappen de 3 bedrijven vanaf het najaar van 2024 in een leertraject. In dat traject krijgen ze ondersteuning van stad Antwerpen en externe experts om een ontwerp te maken voor hun gebouw of terrein.

Die ondersteuning bestaat uit:

• begeleiding door stad Antwerpen;
• begeleiding door een visiearchitect om te bekijken hoever de bedrijven kunnen en willen gaan om hun site aan te passen, een visie voor het project op te maken en de aanpassingen aan hun gebouw of terrein in een ontwerp te gieten;
• onderzoek naar de maatschappelijke kosten en baten van de voorgestelde klimaatingrepen;
• inhoudelijke ondersteuning om een gedetailleerd ontwerpplan op te maken;
• financiële ondersteuning voor de opmaak van het ontwerp.

Op 24 februari 2025 ontmoetten de bedrijven elkaar samen met experts en andere stakeholders in het Grand Café Horta om elkaars plannen te ontdekken en inspirerende ideeën uit te wisselen.

<>

Geselecteerde projecten

Groendak Horta Grand Café en Art Nouveau Zaal

Het Grand Café Horta bevindt zich in een prachtig gebouw met artnouveau-elementen en met een dakterras  van 144 m². Daarop wil Horta een intensief groendak aanleggen als stedelijke tuin. Het regenwater vanop het dak zal opgevangen worden in een regenwatertank  om te gebruiken om planten water te geven, te poetsen, de toiletten te spoelen en eventueel zelfs in keukentoepassingen.

Ontharding Innovatieve stadshaven Asiadok-Oostkaai

De bedrijven tussen het Asiadok en de Noorderlaan willen zich gezamenlijk inzetten om het terrein aanpalend aan de gebouwen te ontharden en zo wateroverlast te verminderen. Ook de mogelijkheden om de gevels te vergroenen en water op te vangen en te recupereren komen in het leertraject aan bod.
AG Vespa bracht voor dit dossier 5 bedrijven bij elkaar die op het terrein actief zijn. Ze dienden samen een dossier in.

Waterrecuperatie Vanbreda Building

Vanbreda Services wil het regenwater van het 2.800 m² grote dak van de Vanbreda Building niet langer zomaar het riool zien inlopen. In de plaats daarvan wil het bedrijf het water opvangen en recupereren om het groen op het terrein water te geven, de toiletten te spoelen, ramen te wassen en het gebouw te poetsen. Daarnaast wil Vanbreda Services met een aantal concrete acties het thema water onder de aandacht brengen bij de medewerkers in het gebouw.
 

Wie werkt eraan mee?

Dit traject is een initiatief van stad Antwerpen. De 3 geselecteerde bedrijven kunnen rekenen op ondersteuning van de stad (afdeling Omgeving) en Rebel Group om bij de voorbereiding van hun ontwerp de juiste keuzes te maken en inzicht te krijgen in de kosten en baten van de klimaatingrepen. Het ontwerp wordt in samenwerking met externe experts opgemaakt. Andere stakeholders zijn Brandweerzone Antwerpen, POM Antwerpen en Bopro.