Een bastion van de Spaanse omwalling wordt verder onderzocht
Bastion Schijn was één van de noordelijke bastions van de Spaanse omwalling, gelegen naast een arm van de rivier Schijn. Dit bastion werd gebouwd na 1551, tijdens de bouwfase onder toezicht van Gilbert Van Schoonbeke.
Waarom dit project?
Bij een sondering in 2010 werd de zuidelijke bastionflank en de aansluiting met de stadsmuur onderzocht. Tijdens de gefaseerde werken voor de heraanleg van de wegenis en riolering (mei 2017 – ndecember 2018) ter hoogte van de Noorderplaats zullen bastion Schijn en de aangrenzende delen van de stadsmuur vrij komen te liggen. Zo kan verder onderzoek gebeuren.
Noordelijk hoekbastion
Bastion Schijn was het noordelijke hoekbastion van de omwalling. Het had rechte, teruggetrokken flanken, twee facen en twee platformen voor geschut. Het bolwerk werd ook ‘bastion pesthuys’ genoemd, naar een nabijgelegen verzorgingstehuis voor pestlijders net binnen de stadsmuren.
Sas van ’t Schijn
Onder Napoleon werden de vestingwerken verschillende keren verbeterd en uitgebreid met nieuwe voorwerken. Nabij bastion Schijn werd begin 19de eeuw een waterbouwkundig onderdeel toegevoegd aan de omwalling, namelijk ‘het sas van ’t Schijn’. Deze sluis (aan de huidige Hardenvoortbrug) vormde een verbinding tussen de rivier Schijn en de vestinggracht.
De sluis regelde het waterpeil in de gracht en de voorgracht. De constructie bestond uit een open kanaal met deuren in de voorgracht en een gewelfd kanaal doorheen de voorwerken van bastion Schijn. Het sas werd opgegraven en opgemeten in 2015 (All-Archeo) als voorbereiding voor de bouw van het nieuwe ZNA ziekenhuis op deze plaats. Door dit onderzoek kon de bouw en werking van de sluis ontrafeld worden.
Wat gebeurt er?
De site wordt verder onderzocht. Bij soneringsonderzoek in 2010 bleek dat het bakstenen massief van de bastionflank afgewerkt was met een parement in witte natuursteen. Bij de aangrenzende stadsmuur was de buitenmuur echter gerenoveerd en vervangen door een 19de-eeuws parement in speklagen (lagen baksteen afgewisseld met een laag natuursteen).