De stad Antwerpen voert een ambitieus klimaatbeleid dat ze samen met alle actoren verder wil uitvoeren. Daarom subsidieert de stad projecten die bijdragen aan de realisatie van deze klimaatdoelstellingen via het Klimaatfonds.
De stad Antwerpen lanceerde in 2021 een thematische oproep voor strategische projecten die een (deel van de) oplossing aanreiken voor het klimaatneutraal maken van bedrijventerreinen. 

Deze projectoproep is afgesloten.

Kader van de oproep

Antwerpen wil de meest aantrekkelijke stad zijn om in te ondernemen en te investeren. Ze wil een voortrekkersrol nemen in het verduurzamen van bedrijventerreinen, zoals is opgenomen in het Klimaatplan2030. Met deze projectoproep via het Klimaatfonds wil Antwerpen ondersteuning bieden bij het opzetten van strategische projecten die bijdragen aan de realisatie van een klimaatneutraal bedrijventerrein.

Het stedelijk beleid rond ondernemerschap en innovatie definieert drie innovatieclusters die de economie van de stad toekomstbestendig maken: digitale, creatieve en circulaire economie. 
Antwerpen wil een voortrekkersrol spelen in de circulaire economie waarbij afvalstoffen hergebruikt worden als alternatieve grondstoffen of onderdeel zijn van een duurzame energieopwekking. 

Inhoudelijk kader

In deze projectoproep zet de stad in op drie thema’s:

Uitwisseling van warmte/koude/restenergie

Bedrijven gebruiken of produceren vaak warmte in hun processen en voor de klimatisatie van gebouwen. Energiebesparing kan gerealiseerd worden door restwarmte of -koude te hergebruiken. Of de restwarmte van een productieproces kan gebruikt worden voor het verwarmen van een gebouw. Vaak gaat gegenereerde warmte gewoon verloren in de atmosfeer of via koelwater. Nochtans kunnen we die warmte slim opvangen en opnieuw gebruiken om bijvoorbeeld andere bedrijven, scholen en wijken mee te verwarmen. Zo hangen die laatste niet meer af van (fossiele) warmte. Hetzelfde geldt voor koude (gebouwen koelen in de zomer) en voor restenergie (overschotten aan elektriciteit elders gebruiken waar het aanbod niet volstaat om de vraag te dekken). In het toelichtingsdocument van deze oproep vind je een aantal projecten die hier al mee bezig zijn. 

Lokaal opgewekte hernieuwbare energie

Onder hernieuwbare energie wordt binnen deze oproep gefocust op zonne- en windenergie. Het verhogen van het aandeel lokaal opgewekte, hernieuwbare energie dringt de CO2-uitstoot fors terug. Daarnaast zorgt het ook voor een betere spreiding van het aanbod waardoor de energie-infrastructuur minder belast wordt en we minder afhankelijk worden van centrale energieproductie die vaak nog door fossiele brandstoffen gebeurt. De stad wil daarom investeringen in lokale productiecapaciteit opdrijven. 

Gebruik van slimme energiebeheersystemen

Met behulp van digitale energieplatformen en real-time data kan men veel efficiënter ingrijpen op het energieverbruik en kan productie en consumptie van energie op elkaar worden afgestemd. In Vlaanderen deed onder andere EnergyVille al onderzoek hierover.

Doel van de oproep

Met deze oproep wil de stad Antwerpen (financiële) ondersteuning geven aan personen, organisaties, bedrijven en onderzoeksinstellingen, die met hun innovatief project een (deel van de) oplossing aanreiken voor het klimaatneutraal maken van bedrijventerreinen. De projecten moeten passen binnen de doelstelling van het Klimaatplan2030 en richten zich tot integrale, multidisciplinaire oplossingen vanuit de creatieve, digitale en/of circulaire economie en spoort bedrijven aan om samen te werken.
De projecten zijn (technologische) innovatieve experimenten, oplossingen en samenwerkingen die toepasbaar zijn in de huidige setting van de bedrijventerreinen. Ze zetten in op het verbeteren van de energie-efficiëntie van bedrijventerreinen of het opwekken van hernieuwbare energie. Dit kan gaan van sensibilisering, ontwikkeling van platformen over actieve vernieuwing tot haalbaarheidsstudies en proofs-of-concept van verbeterprojecten op de bedrijventerreinen. 

De projecten moeten op korte termijn stappen zetten richting klimaatneutraliteit van een bedrijventerrein. Zowel projecten in de studie- en ontdekkingsfase als vernieuwende projecten in de implementatiefase komen in aanmerking.

De oproep heeft een generiek karakter en richt zich op alle bestaande Antwerpse bedrijventerreinen. De stad kijkt zelf in eerste instantie – maar zeker niet uitsluitend – naar twee bedrijventerreinen waar momenteel al initiatieven lopen: 

• Groothandelsmarkt/Kielsbroek (Antwerpen/Kiel vlakbij BlueGate) 
• KanaalKant (Deurne/Merksem rond Albertkanaal)

Het moet gaan om innovaties die een meetbare impact hebben, een verandering op het terrein realiseren, een nieuwe samenwerkingsvorm mogelijk maken, gedragsverandering in de steigers zetten, nieuwe diensten of producten ter beschikking stellen, ... We moedigen projecten aan die schaalbaar zijn naar andere bedrijventerreinen. De innovaties hoeven niet enkel betrekking te hebben op volledige bedrijventerreinen. Samenwerkingen tussen enkele bedrijven zijn ook waardevol.

Wie kan een project indienen

Alle start-ups, bedrijven gericht op start-ups, KMO’s, grote bedrijven alsook natuurlijke personen, feitelijke verenigingen, vzw’s en onderzoeks- of kennisinstellingen met een innovatieve oplossing voor klimaatneutrale bedrijventerreinen. Partnerschappen of consortia kunnen ook een project insturen. Samenwerkingen worden aangemoedigd.

Via een netwerkmoment op 4 maart 2021 konden kandidaten hun ideeën toelichten en mogelijk met elkaar een samenwerking aangaan. Indien mogelijk zullen we aan de hand van matchmaking verschillende projecten samenbrengen zodat ze een gezamenlijk dossier kunnen indienen. 

Bedrag van de subsidie

In het totaal is er 100.000 euro voorzien voor de geselecteerde projecten van deze thematische oproep. Een geselecteerd project kan volgens het reglement maximaal 50.000 euro subsidie ontvangen.

Ondersteuning

De stad voorziet ondersteuning voor projectleiders die een projectdossier willen indienen. 

• Op 4 maart 2021 vond een online netwerkevent plaats waar je terecht kon met al je vragen rond het Klimaatfonds en deze thematische oproep. 
• Goedgekeurde projecten krijgen een peter/meter toegewezen die jouw project mee opvolgt en bij wie je terecht kan met inhoudelijke vragen.
• Met alle praktische vragen, kan je steeds terecht bij duurzame.stad@antwerpen.be.

Een project indienen

• Elk project dat ingediend wordt is onderhevig aan het subsidiereglement. Lees het reglement goed na. 
• Dien je een project in voor de thematische oproep klimaatneutrale bedrijventerreinen, lees dan het volledige toelichtingsdocument met verklarende begrippenlijst goed na.
• Heb je vragen? Stuur ze dan via mail naar duurzame.stad@antwerpen.be.